Pascal Ernst | Zen en ademwerk

[Arthur]
Welkom bij Zen Geluiden, een podcast van Zen.nl. De missie van Zen.nl is om zoveel mogelijk mensen te faciliteren in duurzaam geluk door middel van Zen. Dat doen we dagelijks in ongeveer 40 meditatiecentra in Nederland, maar ook met deze podcast. Wij zijn Janneke Koch en Arthur Nieuwendijk.

We gaan in gesprek met beginnende en gevorderde beoefenaars over hun persoonlijke ervaringen met Zen en Zen-meditatie. Wat inspireert hen? Wat zijn hun uitdagingen?

Hoe geven ze vorm aan hun leven? En hoe kunnen we elkaar daarbij helpen? Vandaag spreek ik met Pascal Ernst.

Pascal mediteert ruim 7 jaar. Hij studeerde arbeidspsychologie en werkt momenteel als manager HR Data & Technologie bij een grote internationale verzekeraar. Van het begin af aan is Zen de bedding geweest van een spirituele zoektocht die hem ook bij yoga en ademwerk bracht.

We spreken over meditatie, adem, voelen en verlichting. Hallo Pascal, fijn dat je er bent. Je bent hier, we gaan het hebben over ademen.

Dat was eigenlijk de aanleiding voor dit gesprek. Daar ben je de laatste tijd veel mee bezig. Maar je bent ook al een lange tijd bezig met Zen.

Misschien wel leuk om een beetje context te creëren om daar te beginnen. Hoe lang is het al geleden dat je met Zen bent begonnen?

[Pascal]
Dat is al langer geleden dan ik eigenlijk dacht. Ik weet niet of dat een goed of slecht teken is. Dat is denk ik een jaar of 6, 7 terug.

[Arthur]
6, 7 terug. Kun je je nog herinneren waarom je met Zen begonnen bent?

[Pascal]
Ja, dat weet ik eigenlijk nog best goed. Ik had een zomercursus gedaan, maar dat was meer eigenlijk vanuit een soort eigen interesse. En dat was denk ik een jaar of 7, 8 geleden.

Toen heb ik het eigenlijk een beetje losgelaten en toen begon ik aan een nieuwe baan. En daar kreeg ik eigenlijk op een gegeven moment de uitnodiging van mijn manager. Die een observatie maakte van ik vind dat jij best wel vaak iets zegt.

Dat je gewoon veel praat, je hebt veel behoefte om ergens iets van te vinden. En waarom is dat zo? Misschien moet je eens een keer een tijd niks zeggen en kijken wat er dan gebeurt.

En toen ging er bij mij een soort lampje branden. Dat is interessant, want ik heb een zomercursus Zen gedaan en dat doen ze stil te weken. Dus ik dacht, laat ik weer eens teruggaan naar die Zen school.

En toen ben ik eigenlijk gewoon met die feedback, zijn wij toen samen een traject aangegaan. En zijn we begonnen met lessen, coaching en uiteindelijk toewerken naar een eerste session.

[Arthur]
Dus je bent eigenlijk Zen gaan doen om je te oefenen in niets te zeggen. En hoe gaat dat tegenwoordig?

[Pascal]
Het gaat wel iets beter tegenwoordig.

[Arthur]
Iets beter?

[Pascal]
Ja, want ik denk wel dat het een hele natuurlijke drijfveer is om ruimte vol te praten en gedachten te delen. Maar als ik dat vergelijk met al die jaren terug is het echt wel een stuk beter geworden.

[Arthur]
En je had het net over een sesshin. Een sesshin is een week lang eigenlijk niets zeggen. Je hebt er verschillende gedaan.

Kun je de eerste nog herinneren?

[Pascal]
Jazeker.

[Arthur]
En hoe heb je dat ervaren?

[Pascal]
Dat was denk ik een van de meest ingrijpende ervaringen van mijn leven, denk ik. Ik ging er redelijk open in dat ik eigenlijk niet zo goed wist wat ik moest verwachten buiten dat we niet gingen praten. Maar dat was denk ik ook de eerste keer dat ik echt ging reflecteren.

En dat was ook met best wel een uitnodiging was toen Sesshin van Riens om heel actief terug te kijken op je leven van vroeger tot nu en dan vooruit. En daar ook geen enkele gebeurtenis achterwege te laten. Er werd met name toen ook misbruik, verslaving.

Bedenk het maar dat je daar wel je heel bewust van bent. En toen dacht ik echt van holy shit. Dit komt zoveel binnen en dat was best overweldigend eigenlijk.

[Arthur]
En je hebt het daarna toch nog een keer gedaan, vaker.

[Pascal]
Ja onvoorstelbaar eigenlijk.

[Arthur]
Want wat heeft je dan gemotiveerd om het toch nog weer te doen?

[Pascal]
Omdat ik wel een soort van ergens voelde van er is hier iets voor mij. Dus eigenlijk is er in die eerste sessie wel een soort luik opgegaan zou ik bijna zeggen. Hoe je naar jezelf kijkt.

En als ik dat luik doorging, dat was een enorme wereld die ik nog niet goed kende. En waar ik niet per se blij van werd. Maar waar ik wel dacht van hier is voor mij iets te halen.

Hier is groei mogelijk en nu dat luikje eenmaal open is moet ik er doorheen. Want die kan niet meer dicht.

[Arthur]
En je bent er doorheen gegaan.

[Pascal]
Ik ben er doorheen gegaan ja.

[Arthur]
Want het is het begin geweest denk ik van een zoektocht mag ik het zo noemen. Een spirituele zoektocht. Want je bent naast zen ook andere dingen gaan onderzoeken.

We zijn dus misschien al die jaren een soort van bedding gebleven. Ja zeker. Want je bent naast zen ook yoga gedaan.

[Pascal]
Ja en nog steeds.

[Arthur]
En je doet nog steeds yoga. En ook retreats gedaan. Kun je iets zeggen over het verschil tussen een yoga retreat en een zen retreat?

[Pascal]
Sowieso is natuurlijk een yoga retreat is wat meer gericht op het lichaam. Dus daar zat meer dynamiek in. Ik denk dat het er heel erg aan ligt wat voor een soort yoga retreat je doet.

Je kan wat meer gericht doen op wellness of gewoon ontspanning. Maar als je de een doet waar ook de yoga leraar ook wel echt een yogi is. En veel bezig is met spirituele ontwikkeling.

Zit daar vaker veel zelf onderzoek in. Maar ik zou bijna zeggen het is wat minder hard. En wat minder intens dan echt een stilte week.

Dan echt een sessie. Maar het geeft eigenlijk ook veel inzicht. Want je bent veel met je lichaam bezig.

Dus je leert ook voelen met wat er op dat moment speelt. Ik heb ook veel yoga retreats waar veel yin yoga is. Wat ook echt een oefening is in zijn.

Want als je vijf minuten in dezelfde houding ligt. Dan kun je daar ook niet van weglopen. Dus het is eigenlijk bijna een andere vorm van hetzelfde.

Want het heeft wel eenzelfde doel. Om te kunnen accepteren wat er op dit moment is. En daarmee te kunnen zijn.

En als je dat goed doet. Dan is het natuurlijk ook een zeker wellness aspect. Maar in principe is het doel van yoga.

Het lijkt natuurlijk heel erg op wat we met zen doen.

[Arthur]
Hoe vult yoga voor jou aan wat je bij zen doet?

[Pascal]
Zeker in het begin vond ik het. Met zen kan het zeker in het begin best wel heel erg voelen. Dit is heel erg veel met je hoofd zitten.

Dus dan kan het ook in die zin heel fysiek worden. Dat je pijn aan je knieën krijgt. Daar had ik zelf altijd niet zo heel veel last van.

Maar ik kon wel heel snel in mijn hoofd gaan zitten. En yoga hielp me enorm om juist ook in het lichaam te zakken. En omdat je dan daar wat comfortabel mee wordt.

Om lang in dezelfde houding te zitten. Om dat zo te ervaren. Dat werkt ook weer positief op het mediteren.

Dat je het eigenlijk beter leert voelen.

[Arthur]
En hoe komt het dat als je lang... Met zen meditatie zit je natuurlijk heel lang in dezelfde houding. En je zegt dat dat eigenlijk als een soort effect eruit werkt.

Maar dat je dan snel in je hoofd schreeuwt. Hoe komt dat denk je?

[Pascal]
Omdat ik sowieso de neiging heb om veel in mijn hoofd te gaan zitten. Dus als je dan stil gaat zitten. Dan gaat je hoofd nog meer nadenken.

En verhalen bedenken. En heel erg de neiging hebben om daarin te gaan zitten. En daar kun je er ook niet van weglopen.

En het helpt heel erg om... Het helpt mij ook best wel om te bewegen. Om ook weer meer in je lichaam te komen.

En als je dus met dat lichaam zit. Dan is mijn neiging om daar ook nog eerder weer in het hoofd terug te kruipen.

[Arthur]
Denk je dat dat iets te maken heeft met het ongemak dat je ervaart door het lange zitten? Dat dat een soort van manier kan zijn om dat uit de weg te gaan?

[Pascal]
Zeker. En dat kan ongemak zijn vanuit het zitten. Maar ook omdat je door het zitten met je gedachten bent.

En daardoor maar andere gedachten gaat aanmaken om daar van weg te zijn.

[Arthur]
Dat het dan heel moeilijk is om daar van weg te blijven. Om weer terug te gaan naar je lichaam. Waar je misschien ook niet wilt zijn op dat moment.

Ja. En naast yoga ben je op een gegeven moment ook geïnteresseerd geraakt in ademen.

[Pascal]
Ja.

[Arthur]
Hoe is dat op je pad gekomen?

[Pascal]
Eigenlijk via de yoga. Want bij veel yogascholen wordt er ook wel iets met adem gedaan vaker. Dat komt natuurlijk sowieso uit de yogatraditie.

Dat ze werken met prana. En dus veel oefeningen met pranayama. Dus die link is heel dichtbij.

En sowieso vanuit het mediteren werk je natuurlijk ook al met adem. Dus in die zin vond ik het niet gek dat er ook iets met adem werd aangeboden. Maar ik ben eigenlijk gewoon heel toevallig vanuit nieuwsgierigheid.

Ben ik na een reguliere yoga les gewoon een keer blijven zitten. En zei van, ah daar komt nu ook een ademles. Misschien wil je dat eens ervaren.

En toen ik dat een keer deed. En toen merkte ik gelijk van, oh dit is heel goed voor mij. Er gaan nu allemaal dingen open die ik niet uit mezelf zomaar open krijg.

[Arthur]
Kun je me daar iets bij helpen om me daar iets bij voor te stellen? Je hebt toen die les gedaan. Wat doe je dan in zo'n les?

[Pascal]
Het ademen is de verbonden ademhaling.

[Arthur]
Dat woord kom ik vaker tegen. Wat betekent dat precies, verbonden ademen?

[Pascal]
Dat betekent dat je de in en uit ademen met elkaar verbindt. En dat zorgt er praktisch ook voor dat je meer ademhaalt dan nodig is. Dus je krijgt er ook meer zuurstof binnen.

En het is eigenlijk een beetje hoe baby's ademhalen. Het is eigenlijk heel continu. Dus er zit geen stop.

En het idee is dat je heel rustig maar diep naar je buik in ademhaalt. En het dan zonder al te veel moeite laat vallen. En dat blijf je continu doen.

Dus een soort bijna circulaire beweging zie ik als je inhaalt. En dat blijf je volhouden.

[Arthur]
En dan ook weer eigenlijk dus korter uit ademen.

[Pascal]
Ja, gewoon een korter.

[Arthur]
Lange inhalen en dan kort uit ademen.

[Pascal]
Ja, maar niet met heel veel moeite. Dus je moet niet gaan forceren om uit te ademen. Maar het is best een mooie oefening om je heel langzaam vol in te ademen.

En het dan gewoon te laten vallen.

[Arthur]
Een gecontroleerde vorm van hyperventileren.

[Pascal]
Dat is het, ja.

[Arthur]
Ja, oké. En je hebt dat toen de eerste keer ervaren. En je zei er gaan dingen open die anders gesloten bleven.

Kun je daar iets toelichten? Wat ging er open?

[Pascal]
Voor mij is het bijna een vorm van actieve meditatie. En het helpt mij enorm om echt in je lichaam te komen. En omdat je zo op die adem focust, voel je veel beter wat er speelt.

En dat heeft ook allerlei fysiologische effecten. Als je dus op net iets andere manier adem haalt, dat dat ook veel meer ruimte geeft. Dus dat zorgt gewoon biologisch voor meer ruimte.

En omdat er meer ruimte is, dat er dus eigenlijk ook meer ruimte komt voor je emoties. Dus je gaat eigenlijk een beetje uit je denkpatronen. En je laat los wat er, waar je dan in vast zit.

En dan komt er eigenlijk vrij wat je eigenlijk zou moeten voelen op dat moment. Dus er kan spanning loskomen, verdriet, maar ook vreugde. Het is vooral, je ervaart heel veel ruimte, waardoor de ruimte ook ontstaat om te voelen.

[Arthur]
En dat heeft dan twee aspecten. Hoe hoor ik je eigenlijk zeggen? Misschien ook omdat je ermee bezig bent, dus je aandacht er heel erg op richt.

Maar dat heeft ook tegelijkertijd een biologisch of fysiologisch aspect.

[Pascal]
Het is natuurlijk, want je moet je, het is ook bewust verbonden ademen. Dat is hoe men het noemt. Dus je moet ook wel focussen op het ademen.

Zeker in het begin moet je best wel een beetje werken met wat weerstand. Omdat het niet per se natuurlijk is om zo te ademen. Wel vroeger ooit, maar nu hebben we dat best wel afgeleerd.

En je moet ook vaak een stuk dieper ademen dan je normaal ook doet. Heel veel mensen ademen nu natuurlijk best wel hoog. Zeker als je veel stress hebt en veel spanning.

Dan zit je ademhandel best wel hoog. Die gaat helemaal niet heel diep. En als je hem heel diep naar je buik doet, ontstaat er gelijk veel meer rust.

Maar dan moet je vaak wel een beetje doorheen. Dus je voelt in het begin eigenlijk best wel wat weerstand om op die manier te gaan ademen. Dus je moet ook best wel een beetje met gezonde wil daar een beetje een vorm aan geven.

En op een gegeven moment kom je dan in een soort flow. Maar het heeft inderdaad biologisch ook een effect. Omdat je gewoon net iets meer zuurstof binnenkrijgt.

En daardoor laat je ook meer CO2 vrij. Dat heeft een effect op de hersenen. En men zegt zelfs dat dat een effect heeft op de neocortex.

Waardoor die minder actief wordt. En dat schijnt ook een deel te zijn wat best wel actief bijvoorbeeld je ego bestuurt. Dus er komt minder controle op wat er allemaal vanuit je brein wordt aangestuurd.

[Arthur]
En je zegt van dit is de manier van ademen die je hebt als je net geboren bent. Maakt dat het tot de meest natuurlijke vorm van ademen? Is het ideaal of het streven om zo...

[Pascal]
Nee, want je bent wel aan het over ademen. Het is denk ik voor een baby wel natuurlijk. Maar die doet denk ik überhaupt wat die wel of niet moet doen.

En wij hebben er allemaal dingen bij bedacht waarom je iets wel of niet moet doen. Maar als je constant zo zou ademen dan zou je daar constant ook niet per se positieve effecten van ervaren. Dus je kan het echt meer inzetten als een soort mechaniek.

Maar het helpt wel als je vaak heel erg licht ademt of heel snel ademt. Dan helpt het wel om gewoon je adem op het algemeen wat ruimer te maken. Omdat het best wel goed is om wat meer vanuit je buik te ademen in plaats van heel erg vanuit je borst.

Dus als je dit vaker doet dan zal er ook iets meer ontspanning komen. Er gaat gewoon heel veel spanning zitten rondom het middenriff. En als je daar iets meer ruimte creëert zul je ook wat ontspannender in het leven staan.

[Arthur]
Omdat we misschien in de loop van ons leven een bepaalde manier van ademen hebben ontwikkeld. Een gewoonte daarin. Die je in ieder geval door op die manier te ademen ook doorbreekt.

[Pascal]
Ja.

[Arthur]
En is er een natuurlijke manier van ademen? Voor ons als volwassenen? Of is dat individueel?

[Pascal]
Dat is een goede vraag. Ik zit te denken of ik daar een goed antwoord op kan geven. In principe denk ik er zijn heel veel vormen van ademen.

Maar ik denk dat iedere ademhaling die iets beperkends met zich meebrengt. Dus die niet vol is of die niet diep gaat. Maar die heel erg bijna een soort reflectie is van wat je op dat moment ervaart.

Dat die restrictief is en dat dat niet goed is. Of niet goed maar dat dat je niet helpt per se. Want je weet ook dat als je natuurlijk veel spanning ervaart.

En dat je maar eigenlijk een paar keer gewoon heel rustig inademt. Dat dat al enorme rust geeft. Dus je bewustzijn van je ademhaling en dat je die volledig benut.

Want ik denk wel dat heel weinig mensen hun adem niet volledig benutten. En dat ze heel kort ademhalen of heel snel. Of niet diep genoeg.

Maar goed, ik vind dat een beetje gevaarlijk om te zeggen. Dit is de perfecte ademhaling. Maar ik denk wel dat je net zoals dat je mediteert.

Dat dat heel veel ruimte geeft als je meer vanuit je buik rustig ademt.

[Arthur]
Dus het kan eigenlijk dat je eigenlijk zonder dat je daar bewust van bent. Kort ademt, hoog ademt. Eigenlijk een ademhaling die misschien hoort bij situaties waarin je spanning of stress ervaart.

En dan is het een beetje kip-ei. Adem je zo omdat je stress ervaart? Of ervaar je stress omdat je zo ademt?

Mag ik het zo zeggen?

[Pascal]
Ja, dat kun je ook nog zeggen. Maar ik denk wel dat, ja, nee, ja.

[Arthur]
Want als je je ademhaling verandert. Bijvoorbeeld als je hem wat langer en dieper maakt. Dan voel je een onmiddellijk effect.

[Pascal]
Ja, absoluut.

[Arthur]
En je kunt leren om dat meer eigenlijk als een tweede natuur te maken.

[Pascal]
Zeker.

[Arthur]
Ja, en dat is ook een van, want je hebt ook een opleiding gevolgd tot ademcoach. Ja. Is dat een van de dingen die je mensen leert als ademcoach?

[Pascal]
Ja, want je helpt mensen om dieper te kunnen ademen. Zeker als je echt heel lang, zeg maar heel erg hoog ademt. En dan ineens wordt gestimuleerd om naar je buik te ademen.

Dat was bijna alsof er een soort tweede wereld open gaat. En daar kun je mensen echt in begeleiden. Maar dat voelt dan, omdat je zo vaak hoog in je borst ademt, best wel tegen natuurlijk bijna.

Dus je moet daar toch een beetje doorheen. En dan helpt het om te begeleiden. Maar als je dat een beetje onder de knie hebt, dan kun je dus echt dat verbonden ademhaalproces in.

En als je dat langere tijd doet, dan ontstaat dus in je lichaam heel veel ruimte om spanning los te laten. Om emoties te voelen. En daar help je als coach ook mee.

Door bijvoorbeeld drukpunten te gebruiken op het lichaam waar veel spanning vast kan zitten. En mensen eigenlijk ook te begeleiden in aanwezigheid. En dat is eigenlijk gewoon door aanwezig te kunnen zijn bij het proces wat de ander doormaakt.

Dus je zou er eigenlijk gewoon naast kunnen zitten en gewoon zijn. En met je aandacht erbij zijn. En dan iemand voelt dat.

En daarmee het proces ondersteunen. Wat in principe doet de adem doet het werk zelf. Maar het maakt natuurlijk best wel een onderscheid of je dat samen doet.

Want ook hier is het weer heel erg net als in zen. Dat het samen is waar de kracht ligt. In plaats van dat je het alleen doet.

[Arthur]
In zen is ademhaling ook heel belangrijk. Eigenlijk ook op verschillende manieren. Hoe we vaak beginnen is dat je je ademhaling gebruikt als een soort van ankerpunt.

Om je aandacht op te richten tijdens het mediteren. En verder doe je er eigenlijk niet zo veel mee. Maar wat ik wel af en toe terug krijg van mensen.

Is dat juist door je aandacht erop te richten. Ook al hoef je er dan niet mee te doen. En je er toch iets mee gaat doen.

Het wordt bijna een soort van obsessie. Juist omdat je je aandacht erop gaat richten. Wordt het moeilijker om op een autonome en natuurlijke wijze te ademen.

[Pascal]
Ja.

[Arthur]
Is dat iets wat je herkent? Wat je tegenkomt als je mensen begeleidt hierin?

[Pascal]
Ik herken het wel heel erg vanuit het mediteren. Zeker als je best wel onrustig gaat zitten. En dan door je neus.

En dat dat dan ook in de zendo rustig moet. Dan lukt het natuurlijk helemaal niet om het rustig te doen. Dan zit je een beetje tussen te snuiven.

Om dat een beetje rustig te krijgen. Als je op zich ligt met verbonden ademhaling. Want dat doe je vaak liggend.

Gaat dat rustiger. Maar kan het ook absoluut voorkomen. Dat ook mensen daarvan in de stress schieten.

Dat je de ademhaling gaat omdraaien. Dat je hem heel kort en snel indoet. En heel lang uit.

Dat heb ik zelf ook een tijd gedaan. En dat heb je niet eens helemaal door. Maar omdat je zo vast zit in allerlei patronen.

Heb je echt andere mensen ook nodig om te helpen. Om die adem gewoon samen mee te doen. Je ziet eigenlijk dat het zoveel effect kan hebben.

Hoe je dat anders doet. En wat dan de impact daarvan is. Dus inderdaad.

Er zit best wel een fase in van het bewust ademen. Of dat je eerst bewust onbekwaam bent in het ademen. Of iets wat je eigenlijk iedere dag doet.

Maar waar je wel ervaart dat er zoveel variatie is.

[Arthur]
Juist omdat je het altijd vanzelf doet. Op het moment dat je denkt ik wil het anders gaan doen. Dat je eigenlijk bijna niet goed weet hoe je dat moet doen.

[Pascal]
Nee. Het gaat natuurlijk eigenlijk heel natuurlijk. Maar het kan dus ook heel natuurlijk, heel onnatuurlijk zijn.

[Arthur]
Omdat je het altijd zo doet. Voelt het als de natuurlijke wijze.

[Pascal]
Ja. En dat is eigenlijk wel interessant. Omdat het in die zin de vraag is.

Is er een goede manier? Of is er een natuurlijke manier? Dat is dus voor iemand die al jaren best wel oncomfortabel ademt.

Dat voelt als het meest comfortabele ter wereld. En als je dan gaat vragen. Ga rustig naar je buik.

En neem meer de tijd. Dat voelt echt. Mensen raken bijna in een soort paniek.

Terwijl het eigenlijk. Als je dat vaker doet. Dat dat je veel meer rust geeft.

Maar het is niet wat je gewend bent.

[Arthur]
Nee. Dus wat goed voor je is. Is niet altijd comfortabel.

Nee. Althans voelt niet altijd. Zeker niet in het begin als comfortabel.

[Pascal]
Dat weten we natuurlijk vanuit Zen.

[Arthur]
Als geen ander. Ja. Dat dat niet altijd de beste raadgever is.

Ben jij zelf anders gaan ademen?

[Pascal]
Ja. Absoluut. Denk ik.

Ik ben zeker anders gaan ademen. Je gaat de adem ook veel meer zien als. Een instrument.

Waar je mee kan werken. En voor mij was het al een enorm proces. Want ik merkte dus ook.

Als ik dus in een flow kwam. Dan was mijn ademhaling vaak. En in het begin bijna twee keer zo snel.

Als die van een ander. En die was dan wel verbonden. Maar wel echt.

Op best wel een hoge. Bijna hyperventilerende manier. En ik had daar helemaal geen last van.

Er waren meer mensen die tegen mij zeiden. Die gaat echt bijna twee keer zo hard. Dan moet je eigenlijk heel bewust.

Moest ik dat terug. Managen om rustig te ademen. En dat heeft me ook enorm geholpen.

Om überhaupt meer rust te kunnen nemen. En in die adem dat mee te nemen. En dat heeft ook weer best wel veel effect gehad.

Op hoe ik zit. Dat ik dus ook als ik mediteer. Dat ik veel makkelijker.

En rustiger kan ademen.

[Arthur]
En dat verandert het mediteren ook voor jou?

[Pascal]
Ja.

[Arthur]
En hoe verandert dat? Het mediteren. Behalve dan dat je rustig ademt.

Heeft dat een verdere uitwerking?

[Pascal]
Het adem is ook best wel fysiek. Dat het me ook best wel geholpen heeft. Om meer mijn lichaam te kunnen voelen.

Omdat je door het adem ook. Er komen ook gewoon dingen op. Die je ook niet weg kan denken.

En dat kun je ook weer bij je meditatie eigenlijk terug laten komen. En een hele mooie combinatie vind ik eigenlijk vaak. Om zelf bijvoorbeeld vijf minuten te gaan ademen.

En daarna te mediteren. Het ademen zorgt voor best wel veel ruimte. Dus dat je eigenlijk beter kan voelen.

Dit is iets wat ik denk of wat ik voel. Ik hoef me er niet mee te identificeren. En dat kun je dan ook meenemen in het mediteren.

Het maakt het iets makkelijker. Om te observeren.

[Arthur]
En dat is wat je bedoelt met meer ruimte? Minder identificeren met wat je denkt en voelt?

[Pascal]
Dat is een van de dingen die ik ermee bedoel. Het is ook gewoon letterlijk dat je meer ruimte voelt. Omdat je meer lucht.

Dat je gewoon voelt dat je meer ademruimte hebt. Maar ook dat je hoofd. Het kan heel erg helpen als je best wel vast zit.

Of gewoon nog maar één uitweg ziet voor iets. En je gaat een tijdje ademen. Dat er ineens andere ideeën boven komen.

Het heeft best wel een soort positieve energie. Die het met zich meebrengt. Om het eigenlijk bijna uit die negatieve vibratie te halen.

Waar je soms in kan terechtkomen. En het ademen geeft even een kantelpunt.

[Arthur]
In de zin dat er ruimte staat om het anders te zien. Om het anders te voelen en anders te ervaren. En je gebruikt het dan soms als voorbereiding op de meditatie.

En wat brengt meditatie dan nog daarnaast of daarbij?

[Pascal]
Nou wat ik sowieso heel erg gemerkt heb. In het ademproces. Dat om iemand te kunnen begeleiden.

Is eigenlijk de helft of misschien wel meer. Is echt aanwezig zijn. En je merkt dat het aanwezig zijn.

Is echt iets wat je in het mediteren enorm leert. Dus dat het indies in elkaar best wel versterkt. En het helpt in het mediteren om die rust te ervaren.

Het maakt het daardoor soms ook makkelijker. Om de rust die je kan vinden in meditatie. Om die wat meer de dag in te nemen.

Dus dat je de openhouding eigenlijk. Omdat je het enerzijds een beetje hebt aangezet in het fysieke. En daarna toch een beetje de basis.

Wat is de meditatie. En dat samen zorgt ervoor dat je het iets langer vast kan houden.

[Arthur]
En dat vasthouden doe je eigenlijk meer met je lichaam?

[Pascal]
We hebben het natuurlijk ook best wel veel gehad over lichaam. Maar dit is voor mij wel echt een bevestiging. Dat het lichaam essentieel is om ook een goede meditatie ervaring te kunnen hebben.

Dat je dat gewoon niet moet onderschatten. Wat de rol daarvan is. Dat je dat heel serieus moet nemen eigenlijk.

[Arthur]
Ja want mediteren is niet je lichaam achterlaten en ergens naartoe gaan. Het is heel fysiek. Ook zijn meditatie ook.

Maar wat ik je hoor zeggen is dat het op zich gewoon gaan zitten. Dat dat op zich niet vanzelfsprekend is. Dat je ook dat fysieke aspect van zijn meditatie ook kunt ervaren.

[Pascal]
Nou ja dat in ieder geval niet voor mij. Dus dat hou ik er graag bij. Want daarom is natuurlijk bijvoorbeeld yoga ook bedacht.

Om inderdaad ook een soort rust in het lichaam te kunnen creëren. Om dan ook beter te kunnen zitten.

[Arthur]
Zoals ik het begrepen heb is dat yoga eigenlijk oorspronkelijk maar een beperkt aantal houdingen was. Die eigenlijk bedoeld waren om je voor te bereiden op de meditatie. Ja precies.

En dat op een gegeven moment. Nou ja dat heeft niet zoveel te maken met wat je nu. Met de workouts die je soms inzoomt.

[Pascal]
Nee maar dat is wel hoe ik er graag naar kijk. En dat zijn er ook wel meerdere. Ligt een beetje aan met wie je werkt.

Dat daar ook wel best wel stromingen in zijn. Die daar op die manier mee werken. Want in die zin wordt ook daar heel duidelijk aangegeven.

Meditatie blijft het hoogst haalbare. Dan wel het meest essentiële. En om je daar goed op te kunnen voorbereiden.

Zijn er heel veel mogelijkheden.

[Arthur]
En waarom is meditatie het hoogst haalbare en het meest essentiële? Waarom is dat zo?

[Pascal]
Nou ik bedoel niet dat ik dat per se vind. Maar dat is wel iets wat men veel zegt. Het is wel de manier om verlichting te bereiken.

Het is het meest direct. Maar het is ook het meest moeilijk. Het eist best wel wat huiver.

En discipline en doorzettingsvermogen. Maar dat gezegd hebben. Dan denk ik ook wel dat mijn eerste session.

Dat was wel de grootste bouwsteen eigenlijk. Dus in die zin is het mediteren gewoon wel heel krachtig. En soms bijna een beetje te krachtig.

Dat zou je nog kunnen zeggen. Het zou soms ook op een andere manier kunnen. Maar het is absoluut heel belangrijk.

[Arthur]
Streef je naar verlichting?

[Pascal]
We zijn natuurlijk al verlicht. We zijn natuurlijk al verlicht.

[Arthur]
Dat is de juiste antwoord.

[Pascal]
Maar je mag er niet in. Streef ik naar verlichting? Ik denk dat ik vooral...

Ik merk dat ik steeds iets beter begrijp. En begin te voelen. Wat überhaupt bedoeld wordt met een concept

zoals verlichting. Dus dat ik steeds iets beter in staat ben. Om te voelen wat er is.

En te kunnen zijn met wat er is. En wat dat nou eigenlijk echt betekent. En als ik ooit daar in de buurt kom.

Dus ik heb er niet zo heel lang geleden losgelaten. Dat verlichting een soort ultieme staat van zijn is. Waar altijd alles heel vreugdevol is.

En er geen enkel probleem is. Maar om daar dichter bij te komen. Dat je alles kan zien zoals het is.

Dat is het pad waar ik mee bezig ben.

[Arthur]
En ademwerk help je daarbij?

[Pascal]
Ja.

[Arthur]
Net zozeer als meditatie en yoga. Dat ook nog.

[Pascal]
Dat zijn in principe allemaal onderdelen van die puzzel.

[Arthur]
Ja. Mooi. Ja.

Leuk om te horen. En hoe zie je de weg voor je? Je hebt deze opleiding gedaan tot ademcoach.

Hoe zou je dat meer integreren in meditatie? Of is dat iets wat vanzelf gaat? Of heb je daar je gedachten over?

[Pascal]
Dat is een goede vraag. Omdat dat sowieso voor mijzelf vind ik het interessant om het te combineren. Maar als je het vergelijkt met hoe Zen kan kijken naar expressie en emoties.

Het ademwerk is heel duidelijk. De ruimte geven aan veel intensiteit. En veel expressie.

Waar ook heel duidelijk wordt aangegeven. Als er een emotie langer duurt dan twee minuten is het geen emotie meer. Dan gaat je ego in een drama zitten.

Dus heel duidelijk wordt daarop gestuurd. Maar dat staat best wel haaks op de Zen manier van een emotie beleven. Die heel erg wel invoelen is.

Maar niet per se enorm veel uiting aangeven. Dat je daar heel veel gaat schreeuwen. Dus dat vind ik een interessante combi.

Dus om te gaan ademen in de Zendo. Dat is een interessant experiment. Maar ik denk absoluut.

Omdat sowieso, zeker in Zen meditatie en in Zen scholen. Dat ook nog best wel als mensen kan aantrekken. Die van natuur de neiging hebben om veel na te denken.

En veel in je hoofd te gaan zitten. Dat juist het ademen een enorme sleutel kan zijn. Om echt te gaan voelen van wat meditatie nou eigenlijk is.

Dus ja, er zijn eigenlijk heel veel mogelijkheden.

[Arthur]
Dus hoe kom je uit je hoofd? En wat helpt daarbij? Ik denk dat ook Zen meditatie een belangrijk aspect is.

Maar je hebt gelijk. Het trekt veel mensen die er van houden om veel na te denken.

[Pascal]
Ja, ik hoor er ook bij.

[Arthur]
En heb je enig idee hoe dat komt?

[Pascal]
Het is in die zin mediteren. En zeker Zen meditatie heeft natuurlijk een zekere esthetiek. Die denk ik sommige mensen aantrekt.

Dus er zit al een soort soberheid in. En er zit ook best wel veel. Ondanks dat er heel weinig echte Zen filosofie boeken zijn.

Is er wel heel veel denken rondom Zen. Dus dat je je ook best wel kan verliezen. In veel manieren om over Zen na te denken.

En daar allerlei woorden aan te geven. Terwijl in essentie gaat het gewoon puur om zitten. Ja, ik denk dat daar misschien wel een beetje mee te maken kan hebben.

[Arthur]
Ja, ik vraag me dat zelf ook wel regelmatig af. Maar ik denk ook misschien ook wel daardoor. Het wordt er wel speels mee omgegaan met denken.

En eigenlijk wordt voortdurend geroepen. Denken dat brengt je niet. En eigenlijk wordt het ook wel een beetje in het denken ingezet.

Om zichzelf te ondermijnen. En dat is natuurlijk voor een denker een buitengewoon leuke exercitie. Maar uiteindelijk is het wel bedoeld om eraan voorbij te gaan.

Of tenminste niet in die zin achter je te laten. Maar niet waar het om gaat.

[Pascal]
Nee, maar als je kijkt naar bijvoorbeeld de hele koansstudie. Dat is natuurlijk wel. Het is ook voor een gode ook een intellectuele oefening.

Ondanks dat je dat natuurlijk ook voor een deel los moet laten. Maar het is wel een leuk puzzeltje ook.

[Arthur]
Ja, sommige koans wel. En er zijn ook heel veel koans die eigenlijk heel fysiek zijn. Maar het gaat toch om een bepaalde vorm van flexibiliteit te ontwikkelen.

En ik denk dat ook het uitgangspunt van zenmeditatie is het onlosmakelijk verbonden zijn van lichaam en geest. En het is heel lastig om een soepele geest te ontwikkelen. Als je op een of andere manier ook in je lichamelijke ervaring ook niet een bepaalde soepelheid ervaart.

Ik wil niet zeggen dat je een heel soepel lichaam hebt. Maar wel in die zin goed kunt voelen. En bewust kunt zijn voor wat er allemaal in je lichaam zich voordoet en afspeelt.

[Pascal]
Ja, maar ik denk dat dat element, dat is denk ik zeker op de oppervlakte bij zen niet zo zichtbaar. Dus waardoor het mensen die graag dingen uitdenken. Denken van, oh ja, daar hoef ik niet zoveel te doen met mijn lichaam.

Ik kan lekker gaan zitten en over dingen nadenken. En dan lost het zichzelf op.

[Arthur]
En dan lost het zichzelf op, ja.

[Pascal]
Terwijl het juist inderdaad gaat om het ruimte geven aan het voelen.

[Arthur]
Ja, misschien is dat. Zen is steeds beter leren voelen.

[Pascal]
Ja.

[Arthur]
Misschien wel een mooi punt om te eindigen.

[Pascal]
Dat is goed.

[Arthur]
Zen is steeds beter leren voelen.

Dankjewel Pascal. Heel leuk wat je verteld hebt over ademen. Ik ben benieuwd hoe je je daar verder in gaat ontwikkelen.

En met name ook hoe je dat misschien ook gaat een plek gaat geven. Misschien wel in de zen een keer.

[Pascal]
Wellicht.

[Arthur]
Yes, leuk. Dankjewel.

[Pascal]
Dankjewel.

Makers en gasten

Pascal Ernst
Gast
Pascal Ernst
Pascal is werkzaam bij Aegon in een managementfunctie bij HR en heeft een studieachtergrond in de psychologie. Hij is al enkele jaren bezig met zenmeditatie en combineert zijn beoefening de laatste jaren ook met yoga en ademwerk. Via dit spirituele pad probeert hij meer aanwezig te zijn en rust te vinden in alle dingen. Voelen en zijn in wat is zijn voor hem belangrijke onderwerpen om meer bij zijn ware kern te komen.
Pascal Ernst | Zen en ademwerk
Uitgezonden door